1940-1950’ li yıllarda ABD basınında yer alan sigara reklamlarında, o zamanların tanınmış aktör, aktrist ve hekimlerinin, sigaranın sağlık için ne kadar yararlı ve keyif verici bir materyal olduğunu vurguladığını biliyor muydunuz? John Wayne, Marilyn Monroe ve diğerleri. Eski Başkan Ronald Reegan da, o zamanlar bir aktör olarak yeni yılda sevdiklerinize hediye olarak bir karton kutu sigara gönderilmesini öneriyordu. En çok dikkatimi çeken ise ‘doktorunuzun tercih ettiği sigara’ şeklinde sanki sağlık için yararlı bir meta gibi gösterilmesi! Zaten ABD’ deki mahkemelerde sigara şirketlerinin başını derde sokan, büyük tazminatlar ödemek zorunda bırakan da bu reklamlar oldu.
Bunun dışında dikkatimi çeken iki önemli çalışmanın sonuçlarından bahsetmek istiyorum.1960’lı yıllarda yaşanan talidomid faciasından sonra, hamilelik döneminde kullanılan ilaçların bebeğin gelişimi üzerinde olumsuz etki yapabileceği korkusu yaşanır. Bilhassa yeterli bilgi ve bulgunun sağlanamadığı bitkisel ilaçların bu dönem içerisinde kullanılmaması yönünde uyarılar yapılır.Ama nedense hamilelik döneminde sigara içen annelerin çocuklarında sigaranın yol açabileceği riskler göz ardı edilir.Değişik dönemlerde yapılan çalışmaların sonuçları, hamilelik döneminde günde ortalama 10 sigara içen annelerin erkek çocuklarında, sperm canlılığının yüzde 25 ile yüzde 50 arasında daha az olduğunu ortaya koymaktadır.Bu çalışmalar, sperm sorunu yaşayan erkeklerin annelerine yapılan sorgulama sonucu (retrospektif) ortaya çıkan sonuçları yansıtmaktadır.
Yeni bir çalışma ise farklı olarak daha gerçekçi bir yaklaşım ile uygulanmış. Bu çalışmada, 1984-1987 yılları arasında Danimarka’ da erkek bebek doğuran annelerin hamilelik dönemindeki yaşam şekillerinin incelendiği bir çalışmaya katılan 11.800 hamile kadın arasından seçilen 347 anne ve oğulları üzerinde yürütülmüş. Deneyin yapıldığı tarihlerde artık birer delikanlı olan (18-23 yaşları) bu grup erkeklerde değerlendirmeye alınan sperm özelliklerinde, dikkati çekince olumsuz değişiklikler gözlenmiştir.En belirgin değişiklik sperm sayısındaki azalma (yüzde 19) da azalma görülmüş.Bu çalışmanın sonuçları anne adaylarına dikkat etmeleri gereken bir önemli hususu ortaya koyuyor.Şüphesiz bu sorumluluğu sadece annelere yüklemek haksızlık olur.Sigara dumanlı ortamlarda bulunan kişilerin de sigara içmiş kadar etkilendiği göz önüne alınırsa diğer aile fertleri de aynı hassasiyeti göstermeli.